Węglowodany

Organizm ludzki wymaga energii do życia. Źródłem energii dla człowieka są między innymi węglowodany. Cukry są przez nas spożywane w dużej mierze w postaci złożonej.

CUKRY ZŁOŻONE (polisacharydy)

Do cukrów złożonych należy.;

Glikogen – jest zbudowany z cząsteczek glukozy oraz jest gromadzony w wątrobie i mięśniach zwierząt i ludzi.

Skrobia – tak samo jak glikogen jest zbudowana z cząsteczek glukozy. Jest materiałem zapasowym u roślin.

Celuloza – jest składnikiem budulcowym ścian komórkowych roślin.

Cukry złożone powinny być przez człowieka spożywane w postaci produktów takich jak.; ryż, makaron, pieczywo. Są one w organizmie stopniowo rozkładane (na cukry proste) dzięki czemu energia z nich jest stopniowo uwalniana.

Cukry proste nie mogą się podzielić na mniejsze części. Są one w tej postaci wchłaniane przez układ trawienny.

CUKRY PROSTE (monosacharydy)

Cukry proste dzielimy na:

Glukoza – występuje w soku z owoców oraz miodzie. Podstawowa jednostka polisacharydów oraz oligosacharydów.

Galaktoza – związek ten występuje w przyrodzie w połączeniach z białkami oraz tłuszczami, które pełnią funkcje strukturalne w organizmie. Występuje w polisacharydach i oligosacharydach.

Mannoza – występuje jako składnik polisacharydów u roślin i grzybów, w świecie zwierzęcym występuje w połączeniu z tłuszczami (glikolipidami) oraz białkami (glikoproteinami).

Fruktoza – tak samo jak glukoza, występuje w polisacharydach i oligosacharydach. Obecna jest w soku z owoców oraz w miodzie.

Cukry proste najczęściej występują w owocach, miodzie, słodyczach, makaronie oraz białym pieczywie. Są one błyskawicznie spalane przez organizm i dają chwilowo dużą porcję energii.

OLIGOSACHARYDY

Laktoza – składa się z jednej cząsteczki glukozy i jednej cząsteczki galaktozy. W przewodzie pokarmowym laktoza jest trawiona dzięki związkowi chemicznemu zwanemu laktazą. Cukier ten występuje w mleku wszystkich ssaków wyjątek-lew morski.

Maltoza – zbudowana z dwóch cząstek glukozy, w przewodzie pokarmowym jest rozkładana pod wpływem maltazy.

Sacharoza – cukier ten występuje najczęściej w cukrze trzcinowym i buraczanym. Zbudowany jest z jednej cząsteczki glukozy i jednej cząsteczki fruktozy. Sacharoza jest rozkładana w organizmie pod wpływem inwertazy.

Szkodliwość cukru

Cukry proste

Cukry proste występują w wielu produktach spożywczych, które na co dzień spożywamy. Nadmierne jego ilości mogą powodować wiele szkód w organizmie. Najpoważniejszą chorobą związaną z nadmiernym spożywaniem cukru jest cukrzyca.

Cukrzyca – choroba spowodowana nadmierną ilością glukozy we krwi (hiperglikemia). Przyczyną tej choroby jest zakłócony proces wytwarzania insuliny przez trzustkę, która odpowiada za wysyłanie sygnału organizmowi aby obniżył stężenie cukru we krwi. Wyróżniamy dwa typy cukrzycy:

Cukrzyca typu 2

Cukrzyca typu drugiego najczęściej występuje wśród ludzi. Gdy organizm stale przyjmuje węglowodany i we krwi jest cały czas podwyższone stężenie glukozy to trzustka jest zmuszona do wytwarzania insuliny, której zadaniem jest zwiększanie transportu glukozy do wnętrza komórek. W efekcie tkanki uodparniają się na działanie insuliny, która stale na nie wpływa przez co trzustka zmuszona jest do wytwarzania jej w coraz większych ilościach. Po pewnym czasie trzustka traci zdolność do wytwarzania insuliny. Choroba ta nie jest całkowicie uleczalna, stosowane metody wydłużają nieznacznie długość życia chorego.

Objawy cukrzycy typu 2

Cukrzyca ma też swoje objawy. Częstym objawem cukrzycy jest stan śpiączki spowodowany niedocukrzeniem (śpiączka hipoglikemiczna) lub nadmiernym docukrzeniem (śpiączka hiperglikemiczna) organizmu. Śpiączka ta może doprowadzić do stałych uszkodzeń w układzie nerwowym. Śpiączka (hipo i hiperglikemiczna) w prawie wszystkich przypadkach prowadzi do śmierci. Objawami poprzedzającymi śpiączkę cukrzycową są między innymi: drżenie rąk, kołatanie serca, nadmierna potliwość, uczucie głodu, bule brzucha, odwodnienie organizmu, wymioty oraz senność. Do śpiączki może dojść w przypadku lekceważenia objawów cukrzycy, nie zażycie odpowiedniej dawki pokarmu proporcjonalnie do podanej przed posiłkiem insuliny oraz nadmierny wysiłek fizyczny.

Cukrzyca typu 1

Skłonność do zachorowania na cukrzycę typu pierwszego jest dziedziczna. Czynnik genetyczny ma większy wpływ przy powstawaniu cukrzycy typu pierwszego, nie tak jak w typie drugim gdzie człowiek przyczynia się do tej choroby sposobem żywienia. Cukrzyca ta stanowi 10% wszystkich zachorowań na cukrzycę. W większości przypadków chorują na nią osoby przed 30 rokiem życia. Cukrzyca typu 1 ma w większości przypadków swój początek między 12-15 rokiem życia (85-90%), a po 30 roku życia (10-15%). Leczenie cukrzycy typu pierwszego nieznacznie wydłuża długość życia najwięcej o kilkanaście lat, choroba ta jest nieuleczalna.